در خودروهای سنگین مانند بنز ده تن، بخش‌های مختلفی نقش حیاتی در انتقال نیرو، حفظ تعادل، و اطمینان از عملکرد ایمن ایفا می‌کنند. یکی از این اجزا، پره چرخ (یا پره چرخ عقب / جلو) است. پره چرخ، عضوی فلزی است که در اتصال چرخ به هاب (توپی چرخ) و انتقال بار و نیروهای وارده نقش دارد. در خودروهایی با بار بالا و کاربردهای سنگین مانند بنز ده تن، عملکرد صحیح پره چرخ بسیار حیاتی است و خرابی آن می‌تواند به حوادث جدی منجر شود. در ادامه به بررسی بیشتر این قطعه می‌پردازیم.
پره چرخ چیست؟
پره چرخ (Wheel Stud یا Wheel Spoke یا به طور عامیانه “پره”) در کامیون‌های سنگین مانند بنز ده تن به یکی از دو معنی اشاره دارد:
1. پره چرخ (Spoke): در سیستم‌های چرخ قدیمی‌تر یا خاص، پره‌ها ساختار شعاعی دارند که توپی چرخ را به رینگ متصل می‌کنند. این نوع پره‌ها معمولاً در چرخ‌های چدنی دیده می‌شوند.
2. پیچ چرخ (Wheel Stud): در کاربرد رایج‌تر به خصوص در خودروهای سنگین‌تر مانند بنز ده تن، پره چرخ همان پیچ‌هایی هستند که روی توپی نصب شده‌اند و چرخ با مهره روی آن‌ها بسته می‌شود.
در این متن تمرکز بر پره چرخ به عنوان پیچ‌های چرخ در خودروهای سنگین خواهد بود.
ساختار و جنس پره چرخ بنز ده تن
پره‌های چرخ بنز ده تن معمولاً از فولاد آلیاژی با مقاومت کششی بالا ساخته می‌شوند. این پیچ‌ها باید در برابر:
نیروی فشاری و کششی بالا، حرارت حاصل از ترمزگیری، ارتعاشات و ضربات ناشی از جاده، شرایط محیطی سخت (رطوبت، گرد و خاک، گل و...) مقاوم باشند.
مشخصات معمول پره چرخ در بنز ده تن
رزوه: میلی‌متری یا اینچی، معمولاً با گام استاندارد
طول مفید: بسته به مدل چرخ و توپی بین ۶ تا ۱۲ سانتی‌متر
قطر: حدود ۲۰ تا ۲۸ میلی‌متر
نوع نصب: پرس‌شده یا پیچی به توپی
جنس: فولاد آلیاژی کربن بالا، با عملیات حرارتی (سخت‌کاری شده)
وظایف و عملکرد پره چرخ
پره چرخ وظایف مهمی دارد:
1. اتصال چرخ به توپی: مهره‌ها روی پره چرخ بسته می‌شوند تا چرخ به‌طور محکم روی توپی نگه داشته شود.
2. تحمل نیروی محوری: در هنگام چرخش و بارگذاری، نیروی زیادی به پره‌ها وارد می‌شود.
3. جلوگیری از لرزش چرخ: اگر پره‌ها سالم و به‌درستی سفت شده باشند، از هر گونه بازی یا لرزش چرخ جلوگیری می‌کنند.
4. ایمنی در ترمزگیری و شتاب‌گیری: انتقال صحیح نیرو در ترمزهای سنگین از طریق پره‌ها انجام می‌شود.
مشاهده و خرید پره چرخ بنز ده تن از قائم بنز
علائم خرابی پره چرخ بنز ده تن
خرابی پره چرخ می‌تواند خطرناک باشد. علائم زیر هشداردهنده هستند:
1. لق شدن مهره‌ها: اگر مهره‌ها مرتباً شل می‌شوند، احتمال ترک‌خوردگی یا شکستگی پره وجود دارد.
2. صدای تق‌تق یا کلیک هنگام حرکت: به‌ویژه هنگام پیچیدن یا عبور از دست‌اندازها.
3. لرزش فرمان یا بدنه در سرعت بالا: نشان‌دهنده عدم تعادل یا گسستگی جزئی در اتصال چرخ.
4. شکستگی یا ترک‌های قابل مشاهده روی بدنه پره یا در ناحیه اتصال به توپی.
5. عدم توازن در سفت شدن مهره‌ها: اگر یک یا چند مهره سفت نمی‌شود یا به‌راحتی سفت می‌شود.
دلایل خرابی پره چرخ بنز ده تن
برخی از مهم‌ترین عوامل خرابی پره چرخ عبارت‌اند از:
1. بیش از حد سفت کردن مهره‌ها (Over-torquing): باعث کشش بیش از حد پره و ترک‌خوردگی می‌شود.
2. سفت نشدن کامل مهره‌ها (Under-torquing): منجر به شل شدن مهره و ایجاد لرزش و در نهایت شکست پره.
3. زنگ‌زدگی یا خوردگی ناشی از رطوبت: کاهش مقاومت و در نهایت شکستگی.
4. ضربات سنگین هنگام نصب یا باز کردن چرخ: استفاده از ابزارهای نامناسب یا ضربه‌ی شدید.
5. عدم استفاده از مهره مناسب یا تعویض نکردن مهره‌های فرسوده
6. کیفیت پایین قطعه‌ی جایگزین در تعمیرگاه‌های غیرمجاز
7. قدیمی بودن و کارکرد بالای خودرو
روش‌های نگهداری پره چرخ بنز ده تن
نگهداری درست می‌تواند عمر پره‌ها را افزایش دهد و از خطرات جدی جلوگیری کند:
1. بررسی دوره‌ای مهره‌ها و پره‌ها: حداقل هر ۱۰هزار کیلومتر یک‌بار یا هنگام تعویض لاستیک.
2. استفاده از ترک‌متر برای سفت کردن مهره‌ها: مقدار گشتاور باید مطابق دفترچه فنی باشد (معمولاً بین ۴۵۰ تا ۶۵۰ نیوتن‌متر).
3. تمیز کردن رزوه‌ها از گل، زنگ‌زدگی و آلودگی‌ها
4. جلوگیری از روان‌کاری رزوه‌ها (در بیشتر موارد رزوه پره و مهره نباید روغن‌کاری شود مگر با دستور خاص).
5. تعویض پره‌های آسیب‌دیده یا خم شده در اسرع وقت
6. عدم استفاده از پره‌های دست‌دوم یا غیر اصل
چگونگی تعویض پره چرخ
اگر پره‌ای شکسته یا آسیب‌دیده باشد، باید تعویض شود. مراحل عمومی به شرح زیر است:
1. باز کردن چرخ و مهره‌ها
2. خارج کردن پره آسیب‌دیده (با پرس یا چکش مخصوص)
3. جای‌گذاری پره جدید با پرس یا کوبیدن تدریجی و دقیق
4. سفت کردن مهره با ترک‌متر
توجه: بهتر است این کار توسط مکانیک حرفه‌ای انجام شود، زیرا نصب نادرست پره می‌تواند به ترک توپی یا خرابی مجدد منجر شود.
نکات ایمنی مهم در خصوص پره چرخ بنز ده تن
همیشه از قطعات یدکی اصل استفاده کنید.
مهره‌هایی که چند بار باز و بسته شده‌اند ممکن است رزوه‌هایشان آسیب دیده باشد و باید تعویض شوند.
در صورت شک در مورد صدای چرخ یا لرزش، بلافاصله بررسی فنی انجام شود.
چرخ‌گیری مجدد بعد از ۱۰۰ کیلومتر حرکت پس از تعویض چرخ یا باز کردن مهره‌ها الزامی است.
برای دانلود کاتالوگ تمامی کاسه چرخ و پره چرخ‌های موجود در قائم بنز، کلیک کنید!
نتیجه‌گیری
پره چرخ بنز ده تن، هرچند قطعه‌ای کوچک و نسبتاً ساده به‌نظر می‌رسد، اما از نظر ایمنی و عملکردی اهمیت بسیار بالایی دارد. نگهداری صحیح، توجه به علائم خرابی، استفاده از ابزار مناسب و قطعات استاندارد، کلید پیشگیری از خطرات جدی و هزینه‌های اضافی هستند.
با توجه به اینکه خودروهای سنگینی مانند بنز ده تن معمولاً در مسیرهای بین‌شهری، صنعتی یا معدنی فعالیت دارند، بررسی و نگهداری منظم پره‌های چرخ باید به‌عنوان بخشی از برنامه‌ی سرویس و ایمنی ماهانه خودرو در نظر گرفته شود.
شما می‌توانید برای خرید پره چرخ بنز ده تن، با کارشناسان ما در قائم بنز، ارتباط بگیرید.
031-33871980
031-33871981
021-91095018
021-91095019